Blog navigation

Kategorie blogów

Zobacz wszystkie kategorie

Szukaj w blogu

Zobacz wszystkie najnowsze posty

Popularne posty

Zobacz wszystkie popularne posty

Wyróżnione posty

Zobacz wszystkie polecane posty

Tagi bloga

jak dobrac lampy do lazienki lampy do łazienki

Galeria zdjęć

Brak polecanych obrazów

Najlepsi autorzy

Zobacz wszystkich autorów

 Blog RSS

Kelwiny, Lumeny, Watty - wyjaśnienie. Jak dobrać lampę LED?

Wysłany dnia: 2023-02-03
 

Wstęp

    Kilkadziesiąt lat temu przy zakupie klasycznej żarówki, wystarczyła nam wiedza na temat szerokości gwintu oraz jej mocy. W gospodarstwie domowym używane były niemal jedynie żarówki wolframowe, o dwóch rodzajach gwintu: dużym i małym. W dzisiejszych czasach są to ustandaryzowane rozmiary określane jako E27 (duży gwint) oraz E14 (mały gwint). Moc żarówki określana była w watach (W). Wartość ta oscylowała zwykle pomiędzy 25 a 100 W. Znając te parametry, mogliśmy podjąć decyzję o zakupie i dopasować moc do danego pomieszczenia. Jednak wraz z rozwojem technologii pojawiły się kolejne jednostki używane w oświetleniu: lumen (lm) oraz kelwin (K), które określają rodzaj światła dużo precyzyjniej, niż Wat.

Definicje

Wat (W) — moc oświetlenia

Jest to jednostka w układzie SI określająca moc. Opisuje moc oświetlenia i w zasadzie jego zapotrzebowanie na prąd. Przy planowaniu oświetlenia w całym budynku lub w jednym obwodzie, warto wziąć pod uwagę również ten parametr. Należy jednak pamiętać, że żarówki o tej samej mocy, mogą świecić zupełnie inną barwą oraz generować inny strumień świetlny. Współcześnie wat nie określa więc mocy oświetleniowej żarówki, lecz zużycie energii.

Lumen (lm) — strumień świetlny

Lumen to również jednostka w układzie SI. Określa strumień światła wysyłana w kąt bryłowy o wartości jednej kandeli, gdzie punkt świetlny umieszczony jest na wierzchołku tego kąta. Lumen określa więc ilość światła. Kupując oświetlenie, należy więc zwrócić uwagę na tą wartość, aby była ona dopasowana do danego pomieszczenia. Zbyt niska ilość lumenów spowoduje, że pomieszczenie lub dany obiekt będzie niedoświetlony, natomiast zbyt duże natężenie światła może wpłynąć negatywnie na nasze samopoczucie.

Watt, lumen. Porównanie jednostek
Lumen określa ilość emitowanego światła, natomiast Watt zapotrzebowanie na energię elektryczną.

Kelwin (K) — barwa światła

Kolejną jednostką (również z układu SI) jest kelwin. W oświetleniu oznacza ona temperaturę, a właściwie barwę światła. Klasyczne żarówki wolframowe generują ciepłą barwę światła o temperaturze 2500-2700 K, choć nie było to niegdyś definiowane na opakowaniach. Współczesne źródła światła mają zwykle pomiędzy 2000 a 10000 K, jednak w obu przypadkach są to wartości skrajne. Więcej na ten temat znajdziesz w naszym artykule o barwach światła.

Barwa światła lampy oraz ilość kelwinów
Kelwiny mówią nam o barwie światła. Czy jest ono ciepłe, przytulne? A może zimne i białe?

Luks (lx) — natężenie światła

Luks (z łac. lux — światło) to jednostka układu SI opisująca natężenie światła. 1 lx = 1 lm / 1m2. Określa więc, ile światła pada na 1m2. Używana jest w normach, które określają ilość potrzebnego światła ze względu na charakter pracy, czy też dopasowana do konkretnego pomieszczenia. Wartość ta jednak nie jest podawana na opakowaniach żarówek, gdyż jest zależna od danego pomieszczenia.

Parametry lampy LED — czym kierować się podczas zakupu oświetlenia?

    W zależności od tego, gdzie będzie używane oświetlenie, powinniśmy wziąć pod uwagę kilka parametrów. Montując oprawy ze źródłem światła w miejscu pracy, należy dobrać je tak, aby zapewniły odpowiednią wartość luksów (lx). Najważniejszym dokumentem jest w tym przypadku PN-EN 12464-1:2022-01, która określa szczegółowo wartości dla poszczególnych pomieszczeń i zastosowań.

    Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby normę stosować również w warunkach domowych. Jednak w tym przypadku kierować należy się przede wszystkim komfortem użytkowania. Źle dobrane światło może powodować złe samopoczucie, w tym: ból głowy, zaburzenia ostrości widzenia, zmęczenie oczu, czy ich zaczerwienienia.

    Wszystkie z poniższych informacji, które pomogą nam dobrać lampę LED do własnych potrzeb, znajdują się na etykietach danego produktu. Różnice w wartościach, np. ilość 1 lm na 1 W są zależne od producenta.

Temperatura barwowa (K) —- jakie kolory może mieć światło led?

    Zwykle używa się trzech rodzajów barw dla oświetlenia:

  • ciepła — wartości ok. 2600-3200 K,
  • neutralna — 3500-4000 K,
  • zimna — powyżej 5000 K.

    Podział ten nie jest jednak nigdzie zdefiniowany. Wraz ze wzrostem stopni kelwina barwa światła staje się coraz bardziej chłodna. Oświetlenie o barwie ok. 2000 K generuje światło, które jest zbliżone do czerwonego, porównywalne do światła świeczki. Światło o temperaturze barwowej 3000 K będzie zbliżone do koloru pomarańczowego. Z kolei 6000 K przypomina kolor jasnoniebieski.

Temperatura barwowa lamp led
Im więcej Kelwinów tym światło będzie bardziej białe i zimne. Im Kelwinów mniej tym światło bardziej żółte i cieplejsze.

Strumień światła — lumen

    Przy zakupie żarówek lumen jest drugim ważnym wskaźnikiem, który pozwoli nam dobrać światło do naszych potrzeb. Właściwie jest to parametr, który określa "moc" żarówki, a więc ilość generowanego światła. W Polsce wciąż wielu konsumentów zwraca uwagę głównie na waty, przeliczając je na moc żarówki wolframowej. Producenci wychodzą naprzeciw klientom i zwykle umieszczają przybliżony przelicznik na opakowaniach swoich produktów. Wartości przedstawione w tabeli 1., określają zakres lumenów w przeliczeniu na moc żarówki wolframowej o standardowej mocy 40, 60 i 75 W. oraz standardowej świetlówki LED mającej przybliżone parametry.

Tabela 1.
Lumen (lm)Żarówka wolframowa (W)Świetlówka LED (W)
300-500 lm40 W3-5 W
500-700 lm60 W5-7 W
700-100 lm75 W8-10 W

Moc żarówki (W)

    Obecnie jest to parametr, który określa wyłącznie zapotrzebowanie na prąd. Warto brać to pod uwagę planując budżet na zużycie energii elektrycznej w dużych zakładach pracy. W niektórych przypadkach kierowanie się normą PN-EN 12464-1:2022-01 warto wziąć pod uwagę dolny wskaźnik ilości lx. potrzebnych do zapewnienia prawidłowego oświetlania pomieszczeń. Ilość watów danej żarówki pozwoli nam obliczyć potencjalny koszt zużycia energii przy jednoczesnym przestrzeganiu przepisów prawnych.

    W gospodarstwie domowym, przy odpowiednim doborze ilości lumenów, parametr ten nie jest w rzeczywistości istotny. Jednak pomaga często dokonać wyboru pomiędzy żarówkami (zgodnie z tabelą 1.).

Pozostałe informacje znajdujące się na etykiecie

    Warto zauważyć, że od 1 września 2021 roku zmianie uległy przepisy dotyczące etykiet umieszczanych na żarówkach. Obecnie są to klasy energetyczne od A do G (dawniej od A++ do E). Zmiany podyktowane były poprawą parametrów poszczególnych źródeł światła. Tabela 2. przedstawia obecnie obowiązujące klasy energetyczne w oświetleniu. Oświetlenie dawnej klasy A++ klasyfikuje się obecnie jako klasę C.

Tabela 2.
Klasa energetycznaSkuteczność oświetlenia (lm/W)
Apowyżej 210
B185-209
C160-184
D135-159
E110-134
F85-109
Gponiżej 85

    Obowiązkowym elementem na etykiecie jest również umieszczenie zużycia energii (kWh) w przeliczeniu na 1000 godzin świecenia żarówki. Umieszczany jest również kod QR, po zeskanowaniu którego dowiemy się wielu szczegółowych informacji na temat konkretnego źródła oświetlenia.

    Ważnym, choć nieobowiązkowym, elementem jest również żywotność żarówki. Określana jest ona w godzinach lub latach, przy czym w tym drugim przypadku przyjmuje się zwykle świecenie na poziomie 3 godzin dziennie.

    Często również znajdziemy na etykiecie czas, który potrzebny jest do uzyskania maksymalnej mocy oświetleniowej. Współczesne świetlówki LED świecą pełną mocą już po niecałej sekundzie. Dawniej, kiedy popularnym źródłem świata były energooszczędne świetlówki (charakterystyczny kształt spirali), parametr ten określany był w sekundach.

Podsumowanie

    Jednostki używane w oświetleniu często ze sobą korelują. Jest tak w przypadku watów i lumenów, choć obie określają inny parametr. Przy zakupie i planowaniu oświetlenia warto zwrócić uwagę na wszystkie parametry źródła światła. Pozwoli nam to osiągnąć zamierzony efekt wizualny, a często również zaoszczędzić niemałą sumę pieniędzy na zakupach i finalnie wydatkach na energię elektryczną.

 
Czy ten wpis na blogu był dla Ciebie pomocny?
Opublikowany w: Baza pojęć

Zostaw komentarz

Kod bezpieczeństwa

Powiązane posty