Blog navigation

Kategorie blogów

Zobacz wszystkie kategorie

Szukaj w blogu

Zobacz wszystkie najnowsze posty

Popularne posty

Zobacz wszystkie popularne posty

Wyróżnione posty

Zobacz wszystkie polecane posty

Tagi bloga

lampy do łazienki jak dobrac lampy do lazienki

Galeria zdjęć

Brak polecanych obrazów

Najlepsi autorzy

Zobacz wszystkich autorów

 Blog RSS

Jak ułożyć kable w ogrodzie?

Wysłany dnia: 2023-03-20
 

Wstęp

    Piękny ogród to w pełni zaplanowana i przemyślana aranżacja. Równy trawnik, architektura ogrodowa oraz kwiaty, to nieodłączny element zadbanej działki. Aby cała kompozycja wyglądała okazale, konieczne jest wykorzystanie szeregu narzędzi zasilanych elektrycznie. Poza tym zarówno oświetlenie, jak i system nawadniania, czy fontanna, wymagają doprowadzonego prądu. Instalacja elektryczna w ogrodzie jest nieodłączną częścią jego projektu i najlepszym rozwiązaniem jest jej fizycznie przygotowanie jeszcze przed pierwszymi nasadzeniami.

Projekt instalacji elektrycznej w ogrodzie — ilość gniazdek i oświetlenia

    Planując ogród, należy wziąć pod uwagę wszystkie jego aspekty: architekturę ogrodową, nasadzenia roślin, domek narzędziowy oraz instalację elektryczną. Planowanie tej ostatniej można wykonać, jeżeli znany nam będzie układ całej działki. Ważne jest, aby doprowadzić prąd w każde miejsce, gdzie będzie on potrzebny. Zanim przejdziemy do etapu prowadzenia linii kablowej, warto wykonać projekt całej elektryki. To pierwszy etap prac nad instalacją elektryczną w ogrodzie. Mając ogólny zarys, konieczne będzie oszacowanie poboru prądu przez poszczególne odbiorniki. Pozwoli to zaprojektować odpowiednio obwody elektryczne, zabezpieczenia oraz dobrać średnicę kabli.

    Jednym z bardziej istotnych punktów przy planowaniu instalacji elektrycznej w ogrodzie są punkty oświetlenia. Aby nie były konieczne przeróbki po kilku miesiącach użytkowania, warto wziąć pod uwagę całość oświetlenia: najazdowe, ścieżek, podkreślające wygląd roślin, czy w oczku wodnym.

    W przypadku gniazdek, oświetlenia oraz innego wyposażenia – konieczne jest zastosowanie urządzeń o odpowiedniej klasie szczelności IP. Ze względów bezpieczeństwa zaplanowane gniazdka w ogrodzie powinny być odłączane w okresie ich nieużywania. Dobrym rozwiązaniem jest więc zastosowanie osobnego wyłącznika nadprądowego dla całego obwodu. Minimalizuje to ryzyko zwarcia oraz utrudni złodziejom wykorzystanie prądu do ewentualnej kradzieży.

Odpowiednio przemyślane rozmieszczenie instalacji elektrycznej to bardzo ważna część planu zagospodarowania ogrodu.
oświetlenie roślin w ogrodzie

Jaki kabel do instalacji elektrycznej w ogrodzie?

    Wybór odpowiedniego kabla do instalacji nie stanowi problemu dla doświadczonego elektryka. Jednak majsterkowicze często spotykają się z tym dylematem. 1,5 mm2? 2,5 mm2? „Czarny” czy „biały” kabel? Popełniony na tym etapie błąd może w przyszłości skutkować przeciążeniem instalacji.

Rodzaj kabla – YKY czy YDYp?

     Częstym błędem jest wybór przewodu elektrycznego stosowanego w pomieszczeniach wewnętrznych – YDYp. Wielu „praktyków” twierdzi, że jest to rozwiązanie bezpieczne i trwałe – potwierdzają to liczne opinia na forach internetowych. Rzeczywiście - z praktycznego punktu widzenia, jeżeli zastosowany jest odpowiedni przekrój żyły w przewodzie, instalacja będzie działać poprawnie. Nie polecamy jednak takiego rozwiązania, ponieważ jest znacząca różnica pomiędzy tymi przewodami i dotyczy izolacji. Przewód YDYp ze względu na panującą pod ziemią wilgoć, nie powinien być tam stosowany. Grozi to przerwaniem obwodu. W skrajnych przypadkach, np. dla osób z rozrusznikiem serca, ewentualne porażenie może być zagrożeniem dla życia. Z tego powodu zdecydowanie polecamy użycie przewodów YKY, kabla ziemnego, o specjalnej konstrukcji, który jest odpowiednio zaizolowany i posiada dodatkową powłokę ochronną.

Kabel ziemny do ogrodu
Uzycie prawidłowego rodzaju kabla pozwoli uniknąć problemów z instalacja elektryczną w ogrodzie.

Średnica kabla w ogrodowej instalacji elektrycznej

    Przede wszystkim musimy wiedzieć, ile punktów elektrycznych będzie miała nasza instalacja i jakie urządzenia planujemy w niej używać. Stosowane obecnie oświetlenie LED, czy inne energooszczędne rozwiązania, nie generują dużego zużycia prądu. Jednak w ogrodzie często zdarza się tak, że używane są różne sprzęty: kosiarka, pilarka, czy grill elektryczny. W przypadku, kiedy mamy na działce domek narzędziowy lub altankę, dochodzą jeszcze sprzęty, które ewentualnie mogą być tam eksploatowane.

    Planując instalację elektryczną w ogrodzie, gdzie nie będą wykorzystywane prądożerne urządzenia można przyjąć, że dla gniazd elektrycznych używać będziemy kabla o przekroju 2,5 mm2. To bezpieczna wartość, a kabel taki może być przeznaczony do zasilania w prąd standardowych rozwiązań stosowanych w ogrodzie. Oświetlenie zasilimy natomiast kablem o przekroju 1,5 mm2. Da nam to szerokie możliwości zastosowania wielu punktów świetlnych w technologii LED. Są to oczywiście wartości minimalne  i nie ma żadnych przeciwwskazań, aby stosować grubsze kable. Polecamy stosować takie rozwiązanie od razu, ponieważ dzięki niemu mamy zapasowy bufor w razie sytuacji, w której w jakimś momencie użytkowania wystąpi potrzeba większego poboru prądu w ogrodzie. Wymiana kabla raz wkopanego w grunt mogłoby okazać się niemożliwe.  Pamiętajmy zatem, że planując częste używanie urządzeń o dużym poborze mocy, wspomniane minimalne przekroje kabli mogą okazać się niewystarczające i warto rozważyć zastosowanie od razu grubszego kabla.

rada eksperta dłoń z żarówką
Nasza rada: warto rozważyć użycie większego przekroju kabla przeznaczonego do stworzenia instalacji w ogrodzie. Dzięki temu zapewnimy odpowiedni "zapas" i nie musimy obawiać się, że mniejszy przekrój w przyszłości okaże się niewystarczający, aby obsłużyć dodatkowe urządzenia.

Jak układać kabel w ogrodzie?

    To jedno z pierwszych pytań, które zadają sobie wykonawcy prac we własnym ogrodzie. Jeżeli mamy już wyznaczone miejsca punktów elektrycznych oraz wybrany odpowiedni kabel, możemy przystąpić do kluczowych prac. Położenie instalacji elektrycznej w ogrodzie jest stosunkowo proste dla doświadczonego majsterkowicza. Warto jednak zaznajomić się i zastosować do obowiązującej normy N SEP-E-004. Pozwoli nam to uniknąć trudności w wypłacie ubezpieczenia, np. w przypadku niegroźnego pożaru, wywołanego zwarciem w instalacji elektrycznej.

Określenie trasy kabla

      Do określenia ilości potrzebnego materiału konieczne jest określenie trasy linii kablowej. W zależności od tego, jak wygląda nasz ogród oraz czy mamy do czynienia ze stanem „surowym” czy wykończonym, zastosowanie mogą mieć różne techniki układania.

      W przypadku wykończonego już ogrodu, gdzie tylko wykonujemy instalację elektryczną, warto obrać trasę, która uszkodzi najmniej trawnik i nie będzie konieczny demontaż, np. chodnika. Przeprowadzenie kabla wzdłuż chodnika lub ściany budynku, jest z resztą intuicyjne i pozwala nam w przypadku awarii w łatwy sposób zlokalizować zakopaną linię.
Jeżeli mamy działkę, która jest na etapie budowy, nie ma przeciwwskazań, aby przeprowadzić linię kablową najkrótszą możliwą trasą, czyli np. w skos, przez środek trawnika. Ważne jest, aby w każdym przypadku, trzymać się projektu naszej instalacji elektrycznej. Pozwoli nam to uniknąć przypadkowego uszkodzenia kabla w przypadku późniejszych robót ziemnych.
Jest wiele wyjątków, kiedy trasę linii kablowej należy prowadzić w inny, niż opisany w artykule sposób. W domowych warunkach, przy planowaniu instalacji, warto zwrócić uwagę na:

  • przebieg instalacji wodno-kanalizacyjnej – kabel powinien być od niej odsunięty o 25 cm + średnicę rurociągu,
  • instalacja odgromowa (piorunochron) – bezwzględnie kabel nie może jej dotykać! W przypadku uderzenia pioruna istnieje ryzyko zwarcia w instalacji elektrycznej,
  • podgrzewane podjazdy do garażu – przeprowadzenie kabla bezpośrednio pod matą jest ryzykowne, ponieważ w skrajnym przypadku może on się przegrzać, powodując uszkodzenie instalacji,
  • rurociągi gazowe – odległość minimalna jak w przypadku instalacji wodno-kanalizacyjnej.

Przygotowanie wykopu – jak głęboko zakopać kabel?

    W przypadku instalacji w ogrodzie minimalne głębokości mogą być dwie:

  • 50 cm – w przypadku układania pod chodnikiem kabli, które będą służyły do oświetlenia,
  • 70 cm – kable położone bezpośrednio pod ziemią.

Są to minimalne ilości, więc dla bezpieczeństwa można przyjąć wartość 70 cm pod powierzchnią. Z teoretycznego punktu widzenia można kabel położyć głębiej, poniżej poziomu przemarzania gruntu. Unikamy w ten sposób ściskania kabla przez zamarzającą glebę. Dla prawidłowo położonej instalacji nie jest to jednak konieczne i wymagane żadnymi przepisami lub normami.

    Ważne jest prawidłowe przygotowanie samego wykopu. Przy założeniu, że kabel zostanie położony na głębokości 70 cm, wykop powinien sięgać minimalnie 80 cm wgłąb gruntu oraz miać 40 cm szerokości w dolnej jego części. Linia elektryczna powinna być położona na podsypce z piasku o grubości minimalnie 10 cm oraz przysypany taką samą warstwą. Jeżeli grunt, w którym kładziemy kabel, jest piaszczysty – nie trzeba wykonywać podsypki. Pozostałą część zaasypujemy wykopanym wcześniej gruntem. W każdym przypadku zakopujemy kabel materiałem bez kamieni czy też innych ostrych elementów.

Rozmieszczenia w wykopie – układanie kabla

    Bardzo istotne jest, aby kabel ułożony był luźno. Nie może być napięty, ponieważ w przypadku ruchu gleby pod wpływem nacisku, zmiany temperatury, czy wilgotności, uszkodzona może zostać izolacja. Kabel układamy na środku wykopu, na przygotowanej wcześniej podsypce z piasku. Jeżeli w jednym wykopie prowadzone są dwa lub więcej kabli, powinny być one oddalone od siebie o ok. 5 cm. Zabezpiecza to przed przegrzaniem całej instalacji. Wyjątkiem są linie prowadzone do oświetlenia, które mogą się stykać. W przypadku konieczności zgięcia kabla kąt powinien wynosić 15 x średnica zewnętrzna kabla, chyba że producent przewiduje inną wartość.

Oznaczenie trasy kabla

     Aby uniknąć przypadkowego uszkodzenia w trakcie prac w ogrodzie, konieczne jest oznaczenie trasy kabla. To bardzo ważny element, niestety niejednokrotnie pomijany przez wykonawców. Zachęcamy, aby z niego nie rezygnować - koszt takiego zabiegu jest niewielki, a nasze bezpieczeństwo bezcenne.

   Wiemy już, że kabel zasypany jest minimalnie 10 cm warstwą piasku. W odległości 25-35 cm od niejrozkładamy folię lub siatkę w kolorze niebieskim. Ma ona na celu ostrzeżenie operatora koparki lub innego sprzętu, że w tym miejscu przeprowadzona jest linia kablowa, do której jest jeszcze min. 25 cm. Częstym błędem wykonawców jest położenie folii bezpośrednio na kablu – grozi to w najlepszym przypadku uszkodzeniem instalacji, a w najgorszym porażeniem prądem.

schemat ułożenia kabla w ziemi
Ułożenie kabla w ziemi zgodnie z prostymi zasadami zapewni bezpieczeństwo i trwałość użytkowania instalacji elektrycznej.

Zabezpieczenie instalacji w ziemi – czy układać kabel w peszlu?

    Peszel to cienka rurka karbowana używana do ochrony kabli w instalacjach elektrycznych. Wielu wykonawców oraz inwestorów instalacji elektrycznych w ogrodach, chce dodatkowo zabezpieczyć kabel poprzez ułożenie go w peszlu. Kategorycznie nie powinno się układać kabla położonego pod ziemią w peszlu! Jest to materiał używany tylko we wnętrzach. Pod ziemią ulega on szybkiemu zniszczeniu i nie spełni on w żadnym stopniu funkcji ochronnej.

   Materiałem używanym do ochrony kabli podziemnych jest arot. To rura karbowana dwuścienna o bardzo dużej wytrzymałości na nacisk. Zabezpieczy on efektywnie kabel pod ziemią. Aby tak było, konieczne jest, aby cała linia była szczelna.

   Żaden przepis ani norma nie wymagają stosowania rur osłonowych: arotu lub peszla, do przeprowadzenia linii kablowych w instalacjach w ogrodzie. Są pewne wyjątki, jednak rzadko zdarzają się one w domowych instalacjach. Warto ewentualnie rozważyć użycie arotu w miejscach wprowadzenia kabla do budynku, gdzie jest on narażony na uszkodzenia. Arot doskonale chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi, jednak w przypadku nieszczelności może doprowadzić do szybszego „starzenia się” izolacji. Napływająca woda wraz z mułem nie jest w naturalny sposób odprowadzana, lecz zamknięta w rurze.

   Ułożenie kabla w podsypce z piasku zabezpiecza go wystarczająco przed ewentualnymi uszkodzeniami mechanicznymi i jednocześnie doskonale odprowadza wodę. Jeżeli grunt nie jest okresowo podmywany, a wody gruntowe są poniżej linii elektrycznej, stosowanie arotu może mieć więcej negatywnych skutków, niż pozytywnych.

 
Czy ten wpis na blogu był dla Ciebie pomocny?
Opublikowany w: Rady eksperta

Zostaw komentarz

Zaloguj się, aby dodawać komentarze

Powiązane posty