Blog navigation

Kategorie blogów

Zobacz wszystkie kategorie

Szukaj w blogu

Zobacz wszystkie najnowsze posty

Popularne posty

Zobacz wszystkie popularne posty

Wyróżnione posty

Zobacz wszystkie polecane posty

Tagi bloga

jak dobrac lampy do lazienki lampy do łazienki

Galeria zdjęć

Brak polecanych obrazów

Najlepsi autorzy

Zobacz wszystkich autorów

 Blog RSS

Czym i jakie są barwy światła?

Wysłany dnia: 2023-02-07
 

Barwa światła - podstawowe informacje

   Temperatura barwowa określa jakiej barwy jest światło emitowane przez dane jego źródło. Wyraża się ją za pomocą stopni Kelwina. Warto jednak mieć na uwadze, że temperatura światła nie wskazuje jak dużo ciepła wytwarza żarówka, ale określa, czy światło jest ciepłe czy zimne. Im mniej Kelwinów, tym światło jest cieplejsze. Aby lepiej to zobrazować można wspomnieć, że najcieplejsze światło wytwarza świeca (ok. 2000K), natomiast na drugim biegunie tej skali plasuje się światło wytwarzane przez błyskawice, mogące sięgać aż 30000K i będące najzimniejszym światłem występującym w przyrodzie.

Barwa światła lampy ścienne
Porównanie zimnej i ciepłej barwy światła użytej w jednakowych kinkietach.

Barwy światła - skala i rodzaje

   Opisując rodzaje i skalę temperatury barwowej można wyróżnić jej trzy rodzaje: ciepłą, zimną oraz neutralną. Podział ten przy uwzględnieniu przedziałów temperatury poszczególnych rodzajów barw wygląda następująco:

  • światło ciepłe - cechuje się temperaturą barwową poniżej 3500K, jest to barwa żarówki tradycyjnej, wyróżniającej się żółtym kolorem,
  • światło neutralne - najbardziej uniwersalna barwa światła, która mieści się w przedziale temperatury między 4000K a 4500K
  • światło zimne - charakteryzuje je biała barwa lub barwa niebieska, właściwa dla światła zimnego temperatura barwowa wynosi powyżej 5500K - 6000K

   Wiedza na temat charakteru poszczególnych barw, a także ich przełożenia na ich odbiór przez człowieka stanowić będzie istotną wartość przy wyborze i pozwoli podjąć właściwe decyzje odnośnie dopasowania odpowiednich żarówek do pomieszczeń. Warto wspomnieć, że dobór odpowiedniej barwy światła uważany jest za na tyle istotny, że przeprowadzano badania na temat wpływu barwy światła latarni ulicznych na spadek przestępczości Chociaż dotychczasowe prace nie przyniosły jednoznacznej odpowiedzi, to empiryczne obserwacje wskazują, że odpowiedni dobór pozwala zredukować liczbę popełnianych wykroczeń wobec przepisów prawa i poprawę bezpieczeństwa w okolicy.

Jak dobrać odpowiednią barwę światła?

   Odpowiednia barwa żarówki będzie miała istotny wpływ na wystrój i atmosferę mieszkania, ale także na funkcjonowanie domowników, dlatego warto zapoznać się z wiedzą o tym, jaki wpływ na człowieka mają poszczególne barwy światła. Warto mieć na uwadze, że zaleca się, aby ze względu na funkcję pełnioną przez poszczególne pomieszczenia dobierać do nich odpowiedni rodzaj światła, jednak tam, gdzie istnieje taka potrzeba warto rozważyć użycie żarówek o barwach zarówno ciepłej, jak i zimnej, które można zapalać alternatywnie w zależności od potrzeb.

   Warto brać pod uwagę ten wpływ, ponieważ nieprawidłowo dobrana temperatura barwowa będzie miała negatywny wpływ na funkcjonowanie domowników (lub pracowników, jeśli mowa o np. pomieszczeniach biurowych), powodując dekoncentrację lub utrudniając zasypianie.

Światło ciepłe

   Ciepłą barwę światła zaleca stosować się wszędzie tam, gdzie człowiek wypoczywa, dlatego będzie ona odpowiednim wyborem zarówno do sypialni, jak i pokoju dziennego. Warto również rozważyć światło ciepłe w jadalni, dzięki czemu miejsce wspólnych, codziennych spotkań przy posiłku będzie kojarzyć się rodzinną atmosferą pełną ciepła, dając przy tym uczucie komfortu.

lampa ciepła barwa światła
Lampa z ciepłą barwą światła jest niesamowicie przytulną dekoracją pomieszczenia.

Światło neutralne

    Światło neutralne pod względem swojej barwy zbliża się do światła naturalnego, dzięki temu świetnie sprawdzi się jako standardowe oświetlenie pomieszczeń, a także będzie odpowiednim wyborem dla budynków użyteczności publicznej i miejsca pracy.

neutralna barwa światła
Neutralna barwa światła jest najbardziej zbliżona do światła naturalnego.

Światło zimne

   Ten rodzaj oświetlenia działa pobudzająco i sprzyja koncentracji. Dlatego będzie dobrym wyborem w pomieszczeniu przeznaczonym do nauki. Poza domem sprawdzi się w miejscach pracy, gdzie wymagana jest precyzja w działaniu, a więc w różnego rodzaju warsztatach lub laboratoriach - bardzo transparentnym przykładem miejsc, gdzie światło zimne znajduje zastosowanie są pomieszczenia związane z działalnością medyczną, takie jak gabinety zabiegowe czy sale operacyjne.

gabinet dentystyczny zimne światło
Zimna barwa światła często stosowana jest w gabinetach medycznych.

Dwie barwy światła w jednym pomieszczeniu - kiedy warto?

    Barwa źródła światła ma przełożenie na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Często jedno pomieszczenie wykorzystywane jest w różnych celach lub zależnie od pory dnia lepiej sprawdzać się będzie inna barwa światła. Kiedy warto zastosować żarówki o różnych barwach? W domu przykładami, w których zastosowanie znajdzie zarówno barwa ciepła jak i zimna mogą być łazienka oraz sypialnia. Barwa ciepła sprzyjać będzie zasypianiu lub relaksującej kąpieli na koniec ciężkiego dnia, natomiast poranek, zwłaszcza bardzo wczesny wymaga światła, które zadziała pobudzająco i pomoże skoncentrować się przed wyzwaniami nadchodzącego dnia.

łazienka barwy światła
Łazienka jest doskonałym przykładem na to, że czasami warto w jednym pomieszczeniu zastosować dwie różne barwy światła.

Żarówki LED i ich możliwości

    Dawniej, gdy na rynku dostępne były jedynie tradycyjne żarówki wybór możliwości był ograniczony - emitowały one światło ciepłe o niskiej temperaturze barwowej. Dziś możliwości wyboru są szersze, a dzięki zastosowaniu żarówek LED możliwa do uzyskania jest szeroka paleta barw, zależnie od potrzeb użytkownika. Przy wyborze żarówek LED obecna technologia nie wymaga montowania dwóch odrębnych diod dla uzyskania różnej temperatury barwowej - dzięki zastosowaniu lamp CCT możliwe jest regulowanie barwy w przedziałach nawet od 2500K do 7000K oraz zdalne sterowanie tą regulacją za pomocą pilota lub aplikacji w smartfonie. Wybór żarówek LED z technologią CCT pozwala więc zniwelować problem wyboru konkretnej barwy temperaturowej i współczynnika RA, o którym poniżej, ponieważ daje możliwość dostosowania barwy w trakcie użytkowania, w zależności od aktualnej potrzeby.

    Warto również podkreślić ekonomiczny aspekt, jaki daje barwa LED. W tym aspekcie wypadają one korzystniej niż żarówki energooszczędne, które wyparły tradycyjne żarówki. LED cechuje się wyższą żywotnością, a także osiąga docelową jasność od razu po włączeniu (zwykła żarówka energooszczędna potrzebuje czasu, by się rozgrzać), pobierając przy tym mniej energii. Również ich utylizacja jest prostsza, ponieważ żarówki energooszczędne zawierają rtęć, przez co wymagają specjalistycznej utylizacji.

    Decyzja o tym, jakie oświetlenie wybrać nie wymaga, jak widać, przesadnie rozbudowanej i eksperckiej wiedzy. Jednak przyswojenie kilku podstawowych pojęć, takich jak barwa temperaturowa, światło zimne, światło ciepłe lub wskaźnik RA pozwoli zorientować się w dostępnych możliwościach, a także dopasować odpowiednie źródło światła do charakteru i przeznaczenia poszczególnych pomieszczeń w domu lub miejscu pracy. W ten sposób można uniknąć podstawowych błędów, które negatywnie odbiją się na codziennym życiu lub funkcjonowaniu firmy. Wiedza o wadach i zaletach poszczególnych rodzajów żarówek pozwoli także znaleźć ekonomiczne oraz przyjazne środowisku rozwiązania.

Czym jest RA?

   Wskaźnik RA, czyli inaczej CRI (colour rendering index) jest to współczynnik oddawania barw. Innymi słowy określa on postrzeganie barw oświetlanych przedmiotów. Współczynnikiem, który wskazuje na oddawanie barw właściwe światłu białemu o ciągłym widmie (a więc np. słonecznemu) jest 100. Na drugim biegunie skali jest współczynnik 0, który jest właściwy dla światła monochromatycznego (rozróżnienie barw jest wówczas niemożliwe).

    Teoretycznie im wyższe CRI, tym lepiej oddawane są barwy oświetlanych przedmiotów, jednak jest to dopiero pół prawdy. Istotna jest również temperatura barwowa - przedmioty oświetlone źródłem światła o tym samym CRI, ale różnej temperaturze barwowej będą odbierane przez ludzkie oczy jako mające ten sam kolor, jednak inne odcienie.

   Współczynnik CRI wyznacza się oświetlając badanym źródłem światła 14 próbnych kolorów (8 podstawowych oraz 6 dodatkowych, testowa paleta kolorów została wybrana przez Komisję Oświetleniową CIE) i porównaniu wyniku ze światłem porównawczym. Wybór oświetlenia porównawczego uzależniony jest od temperatury barwowej badanego światła: poniżej 5000K jest to promiennik doskonały (ciało doskonale czarne), natomiast powyżej 5000K będzie nim światło dzienne. W obu przypadkach oświetlenie porównawcze musi mieć taką samą temperaturę barwową, jak światło badane.

Postrzeganie barwy jabłka oświetlonego źródłami światła o różnych RA.

     Właściwy dobór żarówek pod względem ich wskaźnika CRI ma istotne przełożenie na funkcjonalność. Szczególnego znaczenia ten wybór nabierać będzie w przypadku firm, zwłaszcza tam, gdzie w grę wchodzi prezentacja produktów w przestrzeni wystawowej. Zamontowanie złego rodzaju oświetlenia może szybko odbić się na wynikach sprzedaży, ponieważ zbyt niski wskaźnik RA będzie sprawiał, że eksponowane produkty uzyskają nienaturalny, a co za tym idzie nieatrakcyjny wygląd, w związku z czym w oczywisty sposób będą się cieszyć niższym zainteresowaniem klientów. Ten przykład stanowi doskonały obraz tego jak ważna jest wiedza o barwach świateł i ich zastosowaniu podczas dokonywania wyboru oświetlenia.

 
Czy ten wpis na blogu był dla Ciebie pomocny?
Opublikowany w: Baza pojęć

Zostaw komentarz

Zaloguj się, aby dodawać komentarze

Powiązane posty